Gres czy płytki na podłogę? Co wybrać w 2025?

Decydując się na materiał wykończeniowy podłóg, stajemy często przed klasycznym dylematem: co lepsze na podłogę, gres czy płytki? Wybór nie jest prosty, bo oba materiały kuszą swoimi zaletami. Jednak jeśli mielibyśmy wskazać faworyta, po wnikliwej analizie w większości przypadków gres wypada korzystniej.

Rynek materiałów podłogowych jest niezwykle bogaty i potrafi przyprawić o zawrót głowy. Płytki odgrywają kluczową rolę, zwłaszcza w miejscach narażonych na trudne warunki. Przed podjęciem decyzji o zakupie, warto zanurzyć się w świat właściwości obu rozwiązań. Opowiemy o gresie i płytkach ceramicznych, z naciskiem na ich różnice, abyście mogli świadomie wybrać najlepszą opcję.

Patrząc na orientacyjne ceny materiałów, łatwo zauważyć, że gres, zwłaszcza ten o lepszych parametrach, bywa droższy. Jednak, jak często w życiu bywa, cena idzie w parze z jakością. Taki "drobny" szczegół ma przełożenie na trwałość i funkcjonalność, co w dłuższej perspektywie może oznaczać oszczędności.

Właściwości i charakterystyka gresu i płytek

Kluczem do wyboru odpowiedniego materiału na podłogę jest zrozumienie różnic między gresem a płytkami ceramicznymi. Nie każda płytka podłogowa nadaje się na ścianę, ale co ciekawe, z powodzeniem możemy wykorzystać płytki podłogowe na ścianie. To otwiera drzwi do wielu ciekawych aranżacji i unika potrzeby zakupu dwóch różnych rodzajów materiałów, co jest nie tylko praktyczne, ale często również oszczędne.

Istnieje jednak bardzo ważna zasada: płytki ścienne nie nadają się do położenia na podłogę. Powód jest prosty – są mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne i ścieranie. Płytki ścienne mają zazwyczaj niższą temperaturę wypalania, co przekłada się na ich delikatniejszą strukturę. Gdyby zastosować je na podłodze, ich żywotność byłaby zatrważająco krótka.

Ciekawostka: świat płytek ściennych oferuje zazwyczaj większą paletę kolorów i wzorów. To właśnie niższa temperatura wypalania umożliwia uzyskanie bogatszych i bardziej intensywnych barw oraz subtelniejszych dekoracji. Ale cóż z tego, skoro do zastosowań podłogowych potrzebujemy wytrzymałości, a nie tylko piękna?

Gres, w przeciwieństwie do tradycyjnych płytek ceramicznych, charakteryzuje się znacznie większą twardością, mrozoodpornością i niską nasiąkliwością. Produkowany jest z gliny kamionkowej, kaolinu, kwarcu i skalenia, sprasowanych pod wysokim ciśnieniem i wypalanych w bardzo wysokiej temperaturze (powyżej 1200°C). Ten proces nadaje mu niezwykłe właściwości, które czynią go idealnym materiałem na posadzki, zwłaszcza w miejscach o dużym natężeniu ruchu, w łazienkach, kuchniach, a nawet na zewnątrz.

Płytki ceramiczne (często nazywane też glazurą, chociaż glazura to technicznie rzecz biorąc warstwa wierzchnia) produkowane są z mieszanki gliny, piasku i minerałów. Ich temperatura wypalania jest niższa (ok. 1000°C), co wpływa na ich porowatość i mniejszą odporność na warunki atmosferyczne oraz uszkodzenia mechaniczne. Są jednak zazwyczaj lżejsze i łatwiejsze w obróbce niż gres.

Ważne jest, aby pamiętać, że nawet w obrębie tej samej kategorii, na przykład płytek ceramicznych, parametry mogą się znacznie różnić. Dlatego zawsze trzeba dokładnie sprawdzać oznaczenia na opakowaniu i kierować się przeznaczeniem materiału. Wybór odpowiednich płytek na podłogę to inwestycja na lata.

Parametry płytek podłogowych, na które warto zwrócić uwagę

Wybór odpowiednich płytek podłogowych wymaga od nas detektywistycznego podejścia. Nie wystarczy, że płytka jest "ładna". Diabeł tkwi w szczegółach, czyli parametrach technicznych, które są jak rodowód płytki – mówią o jej wytrzymałości, przeznaczeniu i długowieczności. Ignorowanie ich to proszenie się o kłopoty w przyszłości.

Pierwszy i najważniejszy parametr to klasa ścieralności (PEI - Porcelain Enamel Institute). Skala ta określa odporność powierzchni szkliwionej na zużycie wynikające z chodzenia i działania zanieczczeń ścierających. Im wyższa klasa, tym płytka bardziej odporna. Na podłogi w mieszkaniach, gdzie ruch jest umiarkowany, zazwyczaj wystarczające są płytki klasy PEI III. W przedpokoju czy kuchni, gdzie ruch jest większy i częściej wnosi się piasek i brud, warto pomyśleć o PEI IV lub V.

Kolejnym kluczowym parametrem, szczególnie w przypadku płytek układanych w miejscach narażonych na wilgoć (jak łazienki czy kuchnie) lub na zewnątrz (tarasy, balkony), jest nasiąkliwość. Określa ona procentowo, ile wody płytka jest w stanie wchłonąć. Im niższa nasiąkliwość, tym lepiej, ponieważ płytka jest bardziej odporna na działanie wody i mrozu (woda wchłonięta w płytkę, zamarzając, może ją rozsadzić). Gres porowaty ma nasiąkliwość poniżej 0,5%, co czyni go materiałem mrozoodpornym. Płytki ceramiczne mają zazwyczaj wyższą nasiąkliwość, co dyskwalifikuje je do zastosowań zewnętrznych.

Współczynnik antypoślizgowości (R) jest niezwykle ważny, zwłaszcza w pomieszczeniach, gdzie podłoga może być mokra, jak łazienka czy kuchnia. Skala antypoślizgowości jest oznaczana literą R i cyfrą od 9 do 13. Im wyższa cyfra, tym płytka bardziej antypoślizgowa. Na podłogi w łazienkach czy kuchniach zaleca się płytki o współczynniku antypoślizgowości R10 lub wyższym.

Wytrzymałość na zginanie i odporność na plamienie to kolejne parametry, które warto wziąć pod uwagę, zwłaszcza jeśli szukamy płytek na podłogę do kuchni czy jadalni. Dobrze, aby płytka była odporna na pękanie pod wpływem ciężaru czy uderzenia spadającego przedmiotu, a także łatwo usuwało się z niej zabrudzenia po rozlanych płynach czy jedzeniu.

Nie zapominajmy o kalibracji. Płytki kalibrowane mają precyzyjnie docięte krawędzie, co pozwala na użycie minimalnej szerokości fugi (nawet 1,5-2 mm). Niekalibrowane płytki wymagają szerszej fugi (minimum 4 mm) ze względu na naturalne różnice w rozmiarach. Pamiętajmy, że im węższa fuga, tym łatwiej utrzymać czystość.

Ostatni, choć wcale nie najmniej ważny, parametr to tonalność. Oznacza on różnice w odcieniach kolorów między poszczególnymi partiami produkcyjnymi. Producenci oznaczają tonalność literami od V1 do V4. V1 oznacza jednolitą kolorystykę, natomiast V4 – duże i celowe zróżnicowanie odcieni. Jeśli zależy nam na idealnie jednolitej podłodze, szukajmy płytek z oznaczeniem V1 lub V2. Jeśli natomiast chcemy uzyskać naturalny efekt, przypominający kamień, gdzie nierównomierne rozłożenie kolorów jest pożądane, możemy wybrać płytki o wyższej tonalności.

Wybór koloru i wykończenia płytek na podłogę

Po przebrnięciu przez gąszcz parametrów technicznych, możemy wreszcie zająć się przyjemniejszą częścią: wyborem koloru i wykończenia. Ale i tutaj czyhają pułapki! Pamiętajmy, że podłoga to inwestycja na lata, a jej wygląd ma ogromny wpływ na ogólne wrażenie panujące w pomieszczeniu. Zawsze chcemy, aby płytki na podłogę były nie tylko trwałe, ale i piękne.

Wiele osób, kierując się wyłącznie estetyką na etapie zakupu, decyduje się na skrajne kolory, takie jak biel czy głęboka czerń. Na wystawie wyglądają one imponująco, prawda? Ale w rzeczywistości bywają koszmarem do utrzymania. Na białych płytkach widać każdą kroplę wody, każdy pyłek, a na czarnych… szkoda gadać! Odciski stóp stają się tam codziennością, a kurz i sierść zwierząt mają swoje wielkie żniwa. Wyobraźmy sobie tylko, co dzieje się w domu z małymi dziećmi czy zwierzętami. Czyszczenie staje się nieustannym syzyfowym losem.

Podobnie jest z wyborem wykończenia. Matowe płytki, tak popularne w nowoczesnych aranżacjach, wyglądają naprawdę szlachetnie. Nadają wnętrzom ciepły i przytulny charakter. Jednak ich porowata struktura może utrudniać utrzymanie czystości. Odbicia stóp są na nich bardziej widoczne niż na płytkach z połyskiem, a po umyciu często pojawiają się nieestetyczne zacieki. Czyszczenie matowej powierzchni wymaga więcej wysiłku i stosowania odpowiednich środków.

Płytki z połyskiem (szkliwione, lappato) są zazwyczaj łatwiejsze w czyszczeniu. Gładka, lśniąca powierzchnia nie absorbuje zabrudzeń tak łatwo jak matowa, a odciski i zacieki są mniej widoczne. Niestety, mają tendencję do bycia bardziej śliskimi, co w pomieszczeniach narażonych na wilgoć (łazienka, kuchnia) może być problemem, zwłaszcza jeśli mamy małe dzieci czy starsze osoby w domu.

Doskonałym kompromisem mogą być płytki półmatowe (satynowe) lub płytki o wykończeniu strukturalnym. Płytki satynowe łączą w sobie estetykę matu z łatwością czyszczenia płytek z połyskiem. Natomiast płytki strukturalne, dzięki nierównomiernej powierzchni, maskują drobne zabrudzenia i ślady użytkowania. Do tego zapewniają lepszą przyczepność, co zwiększa bezpieczeństwo użytkowania.

Wybierając kolor, warto pomyśleć o praktyczności. Beże, szarości, delikatne brązy to kolory uniwersalne, które łatwiej utrzymać w czystości i które harmonijnie komponują się z większością stylów wnętrzarskich. Na takich płytkach drobne zabrudzenia, kurz czy sierść zwierząt nie rzucają się od razu w oczy. To oszczędność czasu i energii na sprzątanie – czas, który można przeznaczyć na coś przyjemniejszego!

Pamiętajmy także o efekcie wizualnym. Jasne kolory optycznie powiększają przestrzeń, a ciemne – zmniejszają. Wielkość płytek także ma znaczenie. Duże formaty gresu sprawiają, że pomieszczenie wydaje się większe i bardziej minimalistyczne, a jednocześnie zmniejszają liczbę fug, co znowu wpływa na łatwość utrzymania czystości. Małe płytki, zwłaszcza w małych pomieszczeniach, mogą przytłoczyć wnętrze.

Dlaczego gres często okazuje się lepszym wyborem?

Po tym intensywnym przeglądzie właściwości i parametrów, możemy wreszcie odpowiedzieć na kluczowe pytanie: co lepsze na podłogę: gres czy płytki ceramiczne? Choć wybór zależy od konkretnych potrzeb i miejsca przeznaczenia, to w wielu przypadkach szala zwycięstwa przechyla się zdecydowanie na stronę gresu. Dlaczego? To proste.

Gres, dzięki swojej twardości i odporności na ścieranie, jest jak niezniszczalny rycerz na polu walki o trwałość podłogi. Jest idealny do pomieszczeń o wysokim natężeniu ruchu, takich jak korytarze, przedpokoje, kuchnie, a nawet pomieszczenia użyteczności publicznej. Wytrzymuje obciążenia, uderzenia i intensywne użytkowanie bez śladu zużycia przez wiele lat.

Niska nasiąkliwość gresu (poniżej 0,5%) sprawia, że jest on doskonałym materiałem do pomieszczeń narażonych na wilgoć. Woda nie wnika w strukturę płytki, co zapobiega powstawaniu plam, grzybów i pleśni. To czyni go idealnym rozwiązaniem do łazienek, pralni, a także na tarasy i balkony. Jego mrozoodporność pozwala na bezpieczne stosowanie na zewnątrz, nawet w najsurowszym klimacie, gdzie zwykłe płytki ceramiczne po prostu by pękły.

Gres jest również zazwyczaj bardziej odporny na plamienie niż płytki ceramiczne. Jego gładka, spieczona powierzchnia nie pozwala na wniknięcie zabrudzeń, co sprawia, że łatwiej utrzymać go w czystości. Rozlany sok, kawa czy olej nie stanowią dla niego większego problemu, o ile zostaną usunięte w odpowiednim czasie.

Na rynku dostępne są różne rodzaje gresu: porcelanowy (techniczny), szkliwiony, polerowany, lappato. Gres porcelanowy (techniczny) jest barwiony w masie, co oznacza, że kolor przechodzi przez całą grubość płytki. Nawet w przypadku powstania głębokich rys, kolor pozostaje jednolity, co jest ogromną zaletą w miejscach intensywnie użytkowanych. Gres szkliwiony ma na powierzchni warstwę szkliwa, która pozwala na uzyskanie bogatszych wzorów i kolorów, ale w przypadku głębokich uszkodzeń, szkliwo może się wykruszyć, odsłaniając inną barwę spodu płytki.

Gres polerowany, dzięki gładkiej, błyszczącej powierzchni, wygląda bardzo elegancko i nowocześnie. Jednak proces polerowania otwiera mikroskopijne pory, przez co płytka staje się bardziej podatna na zabrudzenia i plamy. Z tego powodu gres polerowany wymaga impregnacji i regularnej pielęgnacji. Gres lappato to kompromis między połyskiem a matem – powierzchnia jest częściowo polerowana, co nadaje jej subtelny blask i jednocześnie maskuje drobne zabrudzenia.

Przykład z życia wzięty: Znajomy położył w kuchni jasne, matowe płytki ceramiczne o niskiej klasie ścieralności, bo "tak pięknie wyglądały". Po kilku miesiącach intensywnego użytkowania (dwójka małych dzieci i pies), podłoga wyglądała, jakby miała dziesięć lat. Zabrudzenia wchodziły w strukturę, rysy były wszędzie, a czyszczenie było prawdziwą udręką. Gdyby wtedy zdecydował się na gres o odpowiednich parametrach, oszczędziłby sobie nerwów i pieniędzy na wymianę podłogi w niedługim czasie.

Warto też pamiętać, że gres lepiej przewodzi ciepło niż płytki ceramiczne, co czyni go doskonałym wyborem na podłogi z ogrzewaniem podłogowym. Szybciej się nagrzewa i dłużej oddaje ciepło, co przekłada się na komfort użytkowania i niższe rachunki za energię.

Podsumowując, choć płytki ceramiczne mogą być atrakcyjne cenowo i oferować szeroki wybór wzorów do zastosowań ściennych lub w miejscach o niskim natężeniu ruchu i braku wilgoci, gres przewyższa je pod względem trwałości, odporności na ścieranie, nasiąkliwości i mrozoodporności. Wybór gresu na podłogę, zwłaszcza w "trudnych" pomieszczeniach, to często bardziej racjonalna i opłacalna decyzja w dłuższej perspektywie.

Q&A

Czy mogę położyć płytki ścienne na podłodze?

Absolutnie nie. Płytki ścienne mają znacznie mniejszą odporność na uszkodzenia i ścieranie niż płytki podłogowe i szybko uległyby zniszczeniu.

Jaką klasę ścieralności (PEI) wybrać na podłogę do kuchni?

Na podłogę w kuchni, gdzie ruch jest większy i częściej występują zanieczyszczenia ścierające, zaleca się płytki o klasie ścieralności PEI IV lub V.

Czy gres polerowany jest śliski?

Gres polerowany, ze względu na swoją gładką powierzchnię, może być bardziej śliski, zwłaszcza gdy jest mokry. W miejscach narażonych na wilgoć (łazienki, kuchnie) warto wybrać gres matowy, strukturalny lub lappato o odpowiednim współczynniku antypoślizgowości (R10 lub wyższym).

Czy gres nadaje się na zewnątrz?

Tak, gres o niskiej nasiąkliwości (poniżej 0,5%) jest mrozoodporny i doskonale nadaje się do zastosowań zewnętrznych, np. na tarasy czy balkony.

Co oznaczają oznaczenia tonalności płytek (V1-V4)?

Oznaczenia tonalności informują o zróżnicowaniu odcieni kolorów między płytkami z tej samej partii. V1 oznacza jednolitą kolorystykę, a V4 – duże i celowe zróżnicowanie odcieni.